کنسر مثانه چیست ؟
کنسر مثانه دومین کنسر شایع سیستم تناسلی است و اولین کنسر شایع کنسر پروستات است. این کنسر 7 درصد از کنسر های تازه تشخیص داده شده مردان و 2 درصد از کنسر های تازه تشخیص داده شده زنان را تشکیل می دهد. میانگین سنی ابتلا در کنسر مثانه حدود 56 سال و در دهه هفتم میباشد. در زمان تشخیص نزدیک به 76 درصد از کنسر های مثانه در مثانه واقع شده اند و حدود 26 درصد هم به لنف نود و مکان های دوردست متاستاز داده اند
سرطان مثانه یک نوع سرطان شایع است که از سلول های مثانه شروع می شود. مثانه یک اندام عضلانی توخالی در قسمت پایین شکم شماست که ادرار را ذخیره می کند.
سرطان مثانه اغلب در سلول‌هایی (سلول‌های اروتلیال) که داخل مثانه را پوشانده‌اند، شروع میشود. سلول‌های اروتلیال نیز در کلیه‌ها و لوله‌های (حالب) که کلیه‌ها را به مثانه متصل میکنند، یافت می‌شوند. سرطان اروتلیال می تواند در کلیه ها و حالب ها نیز اتفاق بیفتد، اما در مثانه بسیار شایع تر است.
اکثر سرطان های مثانه در مراحل اولیه، زمانی که سرطان به شدت قابل درمان است، تشخیص داده می شود. اما حتی سرطان های مثانه در مراحل اولیه نیز می توانند پس از درمان موفقیت آمیز عود کنند. به همین دلیل، افراد مبتلا به سرطان مثانه معمولاً برای سال‌ها پس از درمان به آزمایش‌های پیگیری نیاز دارند تا سرطان مثانه عودکننده را جستجو کنند
فهرست مطالب
علل کنسر مثانه چیست؟
سرطان مثانه زمانی شروع می شود که سلول های مثانه تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد می کنند. DNA یک سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. تغییرات به سلول می‌گویند که به سرعت تکثیر شود و زمانی که سلول‌های سالم می‌میرند، به زندگی ادامه می‌دهد. سلول‌های غیرطبیعی توموری را تشکیل می‌دهند که میتواند به بافت طبیعی بدن حمله کرده و آن را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند جدا شده و در بدن پخش شوند (متاستاز)
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند عبارتند از:
- سیگار : مهم ترین و شایع ترین ریسک فاکتور مصرف سیگار است. 65 درصد از آقایان مبتلا و 22 درصد از خانم های
مبتلا به کنسر مثانه سیگاری هستند. مصرف سیگار ریسک ابتلا به کنسر مثانه را 4-2 برابر میکند و این ریسک با مصرف و دوز مصرف رابطه دارد و عامل ایجاد کننده اثرات القایی کنسر در سیگار alpha and beta naphthylamine هستند و مصرف سیگار به عنوان یک ریسک فاکتور اتیولوژیک در کنسر مثانه مطرح میشود مثل کنسر ریه نه فقط یک ریسک فاکتور عادی.
- تماس های شغلی : عامل 56 درصد از کنسر های مثانه در آقایان و 5 درصد از کنسر های مثانه در خانم های مبتلا
میباشد. کارگران در صنایع شیمیایی مثل رنگ ، الستیک ، چرم ، پتروشیمی و صنایع پرینت در ریسک ابتلا هستند. بنزیدین ، بتا نفتیالمین و 4-امینو بی فنیل هستند.
رادیاسیون: در دوز های بالا (مثل رادیوتراپی )در کنسر های رکتوم ، سرویکس ،رحم. دوز های رادیوگرافی کارسینوژِن نیست.
- مرد بودن: مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان مثانه هستند.
درمان سرطان قبلی درمان با داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد. افرادی که برای سرطان قبلی تحت پرتو درمانی با هدف لگن قرار گرفته اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان مثانه هستند.
التهاب مزمن مثانه. عفونت ها یا التهاب های مزمن یا مکرر ادراری (سیستیت)، مانند استفاده طولانی مدت از سوند ادراری، ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه سلول سنگفرشی را افزایش دهد. در برخی از مناطق جهان، کارسینوم سلول سنگفرشی با التهاب مزمن مثانه ناشی از عفونت انگلی معروف به شیستوزومیازیس مرتبط است.
سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان. اگر سرطان مثانه داشته اید، احتمال ابتلای شما به آن بیشتر است. اگر یکی از خویشاوندان خونی شما – والدین، خواهر و برادر یا فرزند – سابقه سرطان مثانه را داشته باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری در شما افزایش یابد، اگرچه سرطان مثانه در خانواده ها نادر است. سابقه خانوادگی سندرم لینچ که به عنوان سرطان کولورکتال غیر پولیپوز ارثی ((HNPCC نیز شناخته می شود، می تواند خطر ابتلا به سرطان را در سیستم ادراری و همچنین در روده بزرگ، رحم، تخمدان ها و سایر اندام ها افزایش دهد.
علائم کنسر مثانه چیست؟
علائم و نشانه های سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
وجود خون در ادرار (هماچوری)، که ممکن است باعث شود ادرار قرمز روشن یا کولا رنگ به نظر برسد، اگرچه گاهی اوقات ادرار طبیعی به نظر می رسد و خون در آزمایش آزمایشگاهی تشخیص داده می شود.
- تکرر ادرار
- ادرار دردناک
- کمر درد
شایع ترین علامت هماچوری است. به طوری که 56-22 درصد بیماران با این علامت مراجعه میکنند.
افرادی که اولین بار هماچوری را تجربه میکنند خیلی از آن می ترسند و سریعتر به پزشک مراجعه میکنند. البته موارد نادری هم وجود دارد که به دلایلی مثل سن بالا و رتینوپاتی دیابتی متوجه هماچوری نشود و با تومور خیلی پیشرفته مراجعه کند. 76 درصد تومور های مثانه در زمان مراجعه محدود به مثانه است به دلیل هماچوری و مراجعه سریع است. سیمپتوم های تحریکی ادراری مثل urgency ، frequency، dysuria میتواند از علایم دیگر این تومور باشد. تغییراتی که در اپیتلیوم ایجاد میشود به خصوص کارسینوم insitu میتواند سبب تحریک پذیری مثانه با حجم کمتری از ادرار شود و به صورت dysuria و frequencyتظاهر میکند.
همچنین بیمار میتواند با علایم متاستاز مراجعه کند. اگر متاستاز لنفاوی داشته باشد چون این متاستاز ها تمام لنف نود های مسیر درناژ لگنی را ممکن است درگیر کند و بیمار با ادم اندام تحتانی یا ادم اسکروتوم مراجعه کند. در متاستاز های دوردست مثل درگیری ریه یا کبد ممکن است بیمار با علائم هموپتزی و دیس پنه یا علائم کبدی شبیه هپاتیت مراجعه کند. یا ممکن با متاستاز های استخوانی و درد استخوانی مراجعه کند و یا با درگیری لنف نود های پارا آئورت با درد های مبهم شکمی مراجعه کند. تومور مثانه وقتی پیشرفت کند میتواند باعث انسداد اوریفیس های حالبی شود و اوروپاتی انسدادی ایجاد میکند و اگر دوطرفه باشد باعث افزایش اوره و کراتینین شود.
تومور مثانه چه نشانه هایی در معاینه دارد؟
- به خصوص در بیمارانی که تومورشان محدود به مثانه است ممکن است مورد غیرطبیعی در معاینه پیدا نکنیم. اگر بیمار دیر مراجعه کرده باشد ممکن آنمی پیدا کنیم. ولی معمولا لمس تومور مثانه در بیمار هوشیار کار سختی است و یکی از کار ها که بعدا گفته خواهد شد معاینه دودستی هنگام بیهوشی بیمار است. ولی معایناتی که معمولا در درمانگاه انجام میدهیم معمولاً قابل لمس نیست مگر این که خیلی پیشرفته باشد. اگر متاستاز کبدی داشته باشیم ممکن است هپاتومگالی را لمس کنیم. اگر درگیری لنفاوی لنفاوی داشته باشد میتواند در مسیر خلف صفاق به سمت بالا بیاید و حتی سوپراکلاویکولر را درگیر کند. یا ممکن است لنف ادمی که ناشی از انسداد های لنفاوی لگن است را مشاهده کنیم.
حال بیماری با این علائم مراجعه کرد چه تدابیری می اندیشیم؟ بعد از شرح حال و معاینه، یکی از اولین اقدام تشخیصی در بیمار مبتلا به هماچوری بعد از U/A انجام سونوگرافی است. سونوگرافی نرمال به این معنی نیست که بیمار نیاز به work up ندارد. حتی یک مرتبه هماچوری ماکروسکوپی همیشه نیاز به بررسی کامل سیستم ادراری فوقانی و تحتانی دارد. بیمار ممکن است پیوری استریل داشته باشد. مهم ترین تشخیص افتراقی پیوری استریل تومور های اوروتلیال ، سنگ ها و عفونت هایی است که در محیط کشت رشد نمیکند مثل TB ، تومور هایی که با عفونت بی هوازی باشند، قارچ ها و ویروس ها باشد.
جلوگیری از سرطان مثانه چگونه ممکن است؟
اگرچه هیچ راه تضمینی برای پیشگیری از سرطان مثانه وجود ندارد، اما می توانید اقداماتی را برای کمک به کاهش خطر انجام دهید. برای مثال:
اگر سیگار نمی کشید، شروع نکنید. اگر سیگار می کشید، با پزشک خود در مورد طرحی برای کمک به ترک سیگار صحبت کنید. گروه‌های حمایتی، داروها و روش‌های دیگر ممکن است به شما در ترک سیگار کمک کنند.
در مورد مواد شیمیایی احتیاط کنید. اگر با مواد شیمیایی کار می کنید، تمام دستورالعمل های ایمنی را دنبال کنید تا در معرض قرار نگیرید.
انواع میوه ها و سبزیجات را انتخاب کنید. یک رژیم غذایی غنی از انواع میوه ها و سبزیجات رنگارنگ انتخاب کنید. آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه شدید که رنگ ادرار شما تغییر کرده و نگران هستید که ممکن است حاوی خون باشد، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید تا آن را بررسی کند. همچنین در صورت داشتن علائم یا علائم دیگری که شما را نگران می کند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
درمان تومور های upper رادیکال نفرکتومی با resection کامل حالب و کاف مثانه است. یکی از خصوصیات تومور های upper و TCC توانایی سیدینگ یا کاشته شدن در مسیر دفع آن است. به همین خاطر بهتر است مسیر هایی که امکان سیدینگ در آن ها نیز وجود دارد را به طور کامل resect کنیم. بیشترین مکان سیدینگ کاف مثانه (اوریفیس حالب) است.
به همین خاطر باید علاوه بر نفرکتومی، حالب به طور کامل و همچنین حاشیه یک سانتی از اطراف اوریفیس نیز برداشته شود.
موارد استثنا:
اگر بیمار single kidney باشد میتوانیم ریسک کنیم و تومور را به صورت لوکال حذف کنیم.
اگر تومور low grade و low stage باشد میتوان به صورت سگمنتال تومور را حذف کرد
یک پاسخ
خیلی کاربردی بود ممنونم