در گذشته برای درمان بیماری سنگ کلیه از روش جراحی باز استفاده می‌شد. در این روش جراحی شکاف‌هایی بر روی شکم و پهلو بیمار ایجاد می‌شد و بیماران تا ماه‌ها بعد از جراحی از عوارض ناشی از جراحی شکایت می‌کردند. با گذشت زمان و ورود تکنولوژی‌های پیشرفته به علم پزشکی، دیگر از جراحی باز برای درمان بیماری سنگ کلیه استفاده نمی‌شود.
امروزه برای سنگ‌های کلیه که اندازه آن‌ها کم‌تر از 2 سانتی‌متر است از روش امواج صوتی (سنگ‌شکن) استفاده می‌شود. از روش PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی نیز برای سنگ‌هایی که اندازه آن‌ها بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر است، استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا شما را با PCNL، روش انجام آن، مزایا و معایب آن آشنا کنیم.
فهرست مطالب
PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی در چه مواقعی انجام می‌شود؟
روش جراحی PCNL یا خروج سنگ‌های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی به دلایل مختلقی انجام می‌شود. در ادامه به برخی از مواردی که از روش جراحی PCNL یا خروج سنگ‌های کلیه بدون انجام برش استفاده می‌شود، اشاره می‌کنیم:
☑️ در مواردی که اندازه سنگ کلیه بزرگ‌تر از 2 سانتی متر است.
☑️ سنگ‌هایی که توسط روش امواج صوتی (سنگ‌شکن) شکسته نمی‌شوند.
☑️ سنگ‌هایی که درون دیورتیکول مثانه هستند.
☑️ سنگ‌های بزرگی که درون حالب هستند.
☑️ سنگ‌های شاخ گوزنی یعنی سنگ‌هایی که یک یا چند شاخه از مجاری ادرار را مسدود کرده باشند.
برای تشخیص صحیح و روش درمانی مناسب، بهتر است با یک متخصص اورولوژیست مشورت کنید. متخصص ارولوژی با تخصص و تجربه خود با توجه به اندازه‌ی سنگ کلیه، نوع و شدت مشکل، بهترین راه درمانی را برای شما تعیین می‌کند.
دکتر امین حسن زاده با سالها طبابت در حوزه ارولوژی و درمان پروستات یکی از حاذق ترین پزشکان مشهد برای درمان بیماران در این بخش هستند.
PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی چگونه انجام می‌شود؟
در این روش جراحی بدون انجام برش و شکاف عمیق از رشته‌های لیزری که از طریق لوله‌ی باریکی وارد بدن می‌شوند و سنگ‌های کلیه را به ابعاد کوچک‌تری می‌شکنند، استفاده می‌شود. در ادامه به صورت کامل‌تری مراحل جراحی را شرح می‌دهیم:
- بیمار قبل از بستری در بیمارستان، تحت آزمایش‌ها و معاینات پیش از جراحی قرار می‌گیرد.
- بیمار از 12 الی 24 ساعت قبل از جراحی باید در بیمارستان بستری شود.
- با توجه به وضعیت بیمار از یکی از روش‌های بیهوشی، بی‌حسی موضعی نخاعی استفاده می‌شود.
- یک سوند حالبی از طریق مثانه وارد کلیه می‌شود.
- برای انجام PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی، بیمار را در حالت خوابیده بر روی شکم قرار می‌دهند.
- با توجه به نتایج سونوگرافی و رادیوگرافی محل ایجاد سوراخ بر رویی بدن بیمار مشخص می‌شود و سوراخ کوچکی به ابعاد یک سانتی متر ایجاد می‌شود.
- از طریق این سوراخ یک لوله بسیار باریک وارد بدن بیمار می‌شود. تمام تجهیزات مورد نیاز مانند دوربین، رشته‌های لیزر جهت شکستن سنگ‌ها به وسیله‌ی همین لوله وارد بدن بیمار می‌شود.
- با استفاده از لیزر، سنگ‌ها به قطعات کوچک‌تری شکسته می‌شوند. این سنگ‌های شکسته به وسیله گرسپ و از طریق لوله تعبیه شده، از بدن بیمار خارج می‌شوند.
- پس از خروج سنگ‌های شکسته شده، عکس رادیوگرافی گرفته می‌شود تا پزشک از خروج تمام سنگ‌ها مطمئن شود.
- بعد از اطمینان پزشک از خروج تمامی سنگ‌ها، سوراخی که در ابتدای جراحی ایجاد کرده بودند را بخیه می‌زند.
- پس از پایان یافتن جراحی و ریکاوری بیمار، برای او سوند فولی قرار می‌دهند.
- سپس بیمار را به بخش عمومی منتقل می‌کنند. معمولا بیمار به مدت 12 الی 24 ساعت در بیمارستان بستری می‌شود.
مزایا و معایب خروج سنگ‌های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی
هر روش جراحی مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه به صورت خلاصه مزایا و معایب روش جراحی PCNL یا خروج سنگ‌های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی را بررسی می‌کنیم:
مزایا:
☑️ برای شکستن سنگ‌هایی با اندازه بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر، روش جراحی PCNL بسیار مناسب است.
☑️ دوران نقاهت جراحی PCNL نسبت به جراحی باز بسیار کوتاه‌تر است.
☑️ مدت زمان این جراحی بین 15 دقیقه تا 3 ساعت است که نسبت به جراحی باز کم‌تر است.
عوارض و معایب:
☑️ ممکن است بیمار بعد از جراحی PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی دچار خونریزی شود.
☑️ احتمال دارد که هنگام جراحی سایر اندام و بافت‌های بدن بیمار آسیب ببیند.
☑️ امکان دارد که مکان جراحی دچار عفونت شود.
☑️ در برخی از موارد ممکن است که تمامی سنگ‌های کلیه به طور کامل از بدن بیمار خارج نشده باشند.
☑️ برخی از بیمارها بعد از جراحی ممکن است که دچار تب شوند.
نکاتی که برای جراحی PCNL باید به آن‌ها توجه کنیم
قبل و بعد از هر جراحی باید نکاتی را رعایت کنید تا جراحی موفقی داشته باشد. در ادامه به طوز خلاصه به چند مورد از نکاتی را که قبل و بعد جراحی PCNL باید رعایت کنید، اشاره می‌کنیم:
☑️ در صورتی که بیماری زمینه‌ای دارید، حتما پزشک‌تان را از این موضوع آگاه کنید.
☑️ اگر داروی خاصی مصرف میکنید، حتما به پزشک‌تان اطلاع دهید و درباره‌ی نحوه‌ی مصرف آن‌ها قبل و بعد از جراحی با پزشک مشورت کنید.
☑️ در صورتی که باردار هستید نباید این جراحی را انجام دهید و برای درمان سنگ کلیه‌تان بهتر است از روش‌های درمانی جایگزین استفاده کنید.
☑️ یک تا دو هفته پس از جراحی PCNL فعالیت‌های فیزیکی‌تان را به حداقل برسانید.
☑️ تا زمان کشیدن بخیه، از محل جراحی مراقبت کنید تا دچار خونریزی و عفونت نشوید.
روش جراحی PCNL یا خروج سنگ‌های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی توسط متخصص ارولوژی در مشهد انجام می‌شود. این روش جراحی برای شکستن و خروج سنگ‌های کلیه‌ای که اندازه بزرگی دارند یا توسط سایر روش‌های درمانی و جراحی از بدن بیمار خارج نشده‌اند، انجام می‌شود.
در این روش جراحی در مقایسه با جراحی باز نیازی به شکاف‌های متعدد و عمیق نیست و تنها با یک شکاف به طول یک سانتی متر این جراحی صورت می‌گیرد. PCNL یا خروج سنگ های کلیه بدون انجام برش و شکاف جراحی نسبت به جراحی باز دوران نقاهت، خونریزی و درد کم‌تری دارد. انتخاب این روش با مشورت با پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت شما می‌تواند به بهبود سریع‌تر و بهتر پس از جراحی کمک کند.