پروستات چیست و چه عملکردی دارد؟
غده پروستات بخشی از دستگاه تناسلی مردانه است که زیر مثانه، جلوی راست روده قرار می گیرد. پروستات دورتادور گردن مجرا در قسمت خروجی، مثانه را احاطه کرده است. نقش اصلی غده پروستات در بدن در رابطه با باروری مردان بوده و با ترشح مواد مختلف و بلوغ اسپرم های موجود در مایع منی مردان، به امر باروری کمک می کند.
فهرست مطالب
پروستاتیت چیست؟
به هر علتی غده پروستات متورم شود، به آن پروستاتیت یا التهاب پروستات گفته می شود .پروستاتیت شامل پروستاتیت باکتریایی حاد و مزمن و سندرم درد مزمن لگن (CPPS) می شود. می تواند باعث عفونت، التهاب و درد در غده پروستات شود. مردان مبتلا به پروستاتیت التهابی بدون علامت علائمی ندارند. پروستاتیت حاد (ناگهانی) یک اورژانس پزشکی است.
مردان مبتلا به پروستاتیت ممکن است عفونت، التهاب و یا درد داشته باشند. مردان بالغ در هر سنی ممکن است به پروستاتیت مبتلا شوند.
انواع پروستاتیت چیست؟
پروستاتیت به دو نوع تقسیم می شود:
- التهاب حاد پروستات یا پروستاتیت حاد
- التهاب مزمن پروستات یا پروستاتیت مزمن که به شرح تک تک اینها می پردازیم.
✅ التهاب حاد پروستات یا پروستاتیت حاد:
پروستاتیت حاد اغلب ثانویه و با عفونت مجرا و ناشی از عفونت سوزاک و کلامیدیا و عفونت های مثانه ایجاد می شود که عامل عفونی با سیر صعودی، به درون غده پروستات نفوذ کرده و باعث التهاب آن می شود. این امر با علائم درد در ناحیه عانه و بین مقعد، بیضه ها، تکرر ادرار شدید، تب و لرز و احتباس ادراری خود را نشان می دهد.
از نظر سنی افراد مبتلا بین ۲۵ تا ۵۰ سالگی هستند. این مسئله در سنینی که با فعالیت جنسی فعال همراه است، اتفاق می افتد. در صورت مبتلا شدن به پروستاتیت حاد باید بلافاصله به پزشک مراجعه و درمان های آن سریعاً شروع شود و با استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب بیماری را کنترل و از تبدیل آن به پروستاتیت مزمن جلوگیری کرد. انتخاب آنتی بیوتیک مناسب از طرف پزشک و مصرف کامل داروها توسط بیمار، اصولاً این بیماری را در عرض چند روز و یا هفته کاملاً درمان کرده و از بین می برد.
✅ پروستاتیت مزمن باکتریائی
در صورتی که التهاب حاد پروستات کامل درمان نشود تبدیل به پروستاتیت مزمن می شود که در این صورت، باعث آزار و اذیت بیمار شده و درد مزمن لگن و زیرناف، عدم تخلیه مناسب ادرار، تکرر و سوزش و عدم تخلیه ادراری در افراد جوان، باعث آزردگی آن ها می گردد.
عدم مصرف مناسب و به موقع دارو توسط بیمار، باعث درمان ناقص و تبدیل پروستاتیت حاد به مزمن خواهد شد.
چه چیزی باعث التهاب پروستات می شود؟
- بیماری های خود ایمنی.
- اسپاسم عضلات کف لگن.
- عفونت مثانه یا سنگ مثانه.
- جراحی یا بیوپسی که نیاز به استفاده از کاتتر ادراری دارد.
- سنگ های پروستات
- احتباس ادرار (عدم تخلیه کامل مثانه).
- عفونت های دستگاه ادراری
پروستاتیت چقدر شایع است؟
نیمی از مردان در مقطعی از زندگی خود علائم پروستاتیت را دارند. این شایع ترین مشکل دستگاه ادراری در مردان کمتر از 50 سال است. در مردان بالای 50 سال، سومین مشکل شایع است. بیش از دو میلیون مرد هر ساله برای علائم پروستاتیت به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مراجعه می کنند
آیا پروستاتیت نشانه سرطان پروستات است؟
پروستاتیت خوش خیم است (سرطانی نیست). خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد. با این حال، التهاب ناشی از پروستات گاهی اوقات سطح آنتی ژن های اختصاصی پروستات (PSA) در خون را افزایش می دهد – درست مانند سرطان پروستات.
آزمایشات بیشتر می تواند به تعیین اینکه چه چیزی باعث افزایش سطح PSA می شود کمک کند.
علائم پروستاتیت چیست؟
علائم پروستاتیت بسته به نوع و علت آن متفاوت است. افراد مبتلا به پروستاتیت التهابی بدون علامت هیچ علامتی ندارند.
مردان مبتلا به سندرم درد مزمن لگن یا پروستاتیت باکتریایی مزمن ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
✅ درد در آلت تناسلی، بیضه یا پرینه (ناحیه بین بیضه و راست روده). درد ممکن است به قسمت پایین کمر تابیده شود.
✅میل مکرر به ادرار کردن.
✅ ادرار دردناک (دیسوریا).
✅ جریان ضعیف ادرار یا جریان ادراری که شروع و متوقف می شود.
✅انزال دردناک یا درد هنگام مقاربت.
✅ خون در منی (هماتوسپرمی).
✅ اختلال در نعوظ.
✅پروستاتیت باکتریایی حاد باعث تب و لرز می شود.
چه روش هایی برای تشخیص پروستاتیت مزمن وجود دارد؟
تشخیص پروستاتیت مزمن بر اساس گرفتن شرح حال از بیمار، معاینه بالینی و انگشتی از مقعد و بررسی اندازه و قوام پروستات و همچنین آزمایش و کشت از ادرار و ترشحات پروستات می باشد.
یکی از موارد بسیار کمک کننده، آزمایش و کشت از ترشحات پروستات است. در این روش بعد از ماساژ پروستات و خارج شدن ترشحات آن، ترشحات در ظرف جمع آوری شده و بررسی نتیجه آن با کشت و آنتی بیوگرام انجام می شود که می تواند بسیار کمک کننده باشد
- سونوگرافی
برای مشاهده دقیق غده پروستات، پزشک ممکن است سونوگرافی ترانس رکتال را تجویز کند. سونوگرافی از امواج صوتی برای نشان دادن تصویر پروستات استفاده می کند. برای “دیدن” پروستات، پروب اولتراسوند در رکتوم قرار می گیرد.
- آزمایش ادرار و مایع پروستات
- سیستوسکوپی
اورولوژیست ممکن است با سیستوسکوپ به داخل مجرای ادرار، پروستات و مثانه شما نگاه کند. سیستوسکوپ یک تلسکوپ بلند و نازک با نوری در انتهای آن است. ابتدا اورولوژیست مجرای ادرار شما را بی حس می کند. سپس، سیستوسکوپ را به آرامی از طریق مجرای ادرار به داخل مثانه هدایت می کند.
- مطالعات جریان ادرار (اورودینامیک)
اورولوژیست شما همچنین ممکن است مطالعات جریان ادرار یا یرودینامیک را سفارش دهد. اینها به اندازه گیری قدرت جریان ادرار شما کمک می کنند. این آزمایشات همچنین هرگونه انسداد ناشی از پروستات، مجرای ادرار یا عضلات لگن را مشخص می کند.
درمان پروستاتیت حاد و مزمن چگونه صورت می گیرد؟
✅ آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها اغلب به عنوان اولین گام برای از بین بردن هر گونه باکتری استفاده می شوند. اگر آنتی بیوتیک تجویز شده است، مهم است که داروی خود را هر روز در زمان(های) یکسانی مصرف کنید و همه آنها را مصرف کنید، حتی اگر احساس بهتری داشته باشید.
✅ پروستاتیت حاد باکتریایی
برای پروستاتیت حاد باکتریایی، حداقل به مدت 14 روز باید آنتی بیوتیک مصرف کنید. گاهی اوقات برخی از مردان ممکن است در بیمارستان بستری شوند و از طریق داخل وریدی آنتی بیوتیک داده شود. اگر در ادرار کردن مشکل دارید، پزشک ممکن است از یک لوله (یک کاتتر) برای تخلیه مثانه استفاده کند.
تقریباً تمام عفونت هایی که به سرعت شروع می شوند با این درمان درمان می شوند. گاهی اوقات لازم است تا چهار هفته از آنتی بیوتیک استفاده کنید. اگر یکی از آنتی بیوتیک ها موثر نباشد، پزشک شما آنتی بیوتیک های دیگر را امتحان می کند.
✅ پروستاتیت باکتریایی مزمن
برای پروستاتیت باکتریایی مزمن، باید آنتی بیوتیک ها را طولانی تر مصرف کنید، اغلب به مدت 4 تا 12 هفته. از هر چهار مورد پروستاتیت مزمن باکتریایی، سه مورد با این درمان برطرف می شود. گاهی اوقات علائم برگشت میکنند و دوباره نیاز به آنتیبیوتیک است. برای مواردی که به این درمان واکنش نشان نمی دهند، آنتی بیوتیک های طولانی مدت با دوز کم برای کاهش علائم استفاده می شود.
✅ آلفا بلوکرها
برخی از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی داروهایی به نام آلفا بلوکرها را سفارش می دهند تا به شما کمک کنند احساس بهتری داشته باشید. این داروها ممکن است به شل شدن عضلات اطراف پروستات و پایه مثانه کمک کنند.
✅ عوامل ضد التهابی
داروهای ضد التهابی داروهای غیر استروئیدی برای کاهش درد ناشی از التهاب در پروستات یا عضلات هستند. اینها داروهای ضد درد (آسپرین، ایبوپروفن و غیره) و شل کننده های عضلانی هستند.
✅ ماساژ پروستات
ماساژ پروستات می تواند به کاهش فشار در پروستات کمک کند. این کار با تخلیه مایع از مجاری پروستات انجام می شود در حالی که فیزیوتراپی تخصصی ممکن است عضلات مجاور را شل کند.
✅ فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن راهی برای یادگیری نحوه شل کردن عضلات خاص در لگن است. این کار با متخصص انجام می شود تا به شما در کاهش تنش در عضلات کف لگن کمک کند.
✅ مراقبت در منزل
کارهای زیادی وجود دارد که می توان در خانه انجام داد تا به کاهش درد کمک کند. اینها شامل حمام آب گرم، بطری آب گرم، پدهای گرمایشی و بالش دونات شکل است.
✅ تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی، یادگیری آرامش و ورزش ممکن است علائم را کاهش دهد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است به شما توصیه کند که خوردن و نوشیدن برخی از غذاها را متوقف کنید. اینها ممکن است شامل غذاهای تند یا اسیدی و نوشیدنی های کافئین دار، گازدار یا الکلی باشد. سعی کنید آب بیشتری بنوشید و غذاهای تازه/فرآوری نشده بیشتر و شکر کمتر بخورید. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما همچنین ممکن است به شما پیشنهاد دهد که از انجام کارهایی که میتوانند درد شما را بدتر کنند (مانند دوچرخهسواری) دست بردارید.
متأسفانه، مکمل ها هنگام آزمایش در مطالعات پزشکی کمکی نکرده اند. هیچ مدرکی مبنی بر بهبود پروستاتیت از گیاهان و مکمل ها وجود ندارد. گزینه هایی که امتحان شده و در کمک به پروستات شکست خورده اند عبارتند از علف چاودار (سرنیلتون)، یک ماده شیمیایی موجود در چای سبز، پیاز و عصاره نخل اره. مکمل ها می توانند روی درمان های دیگر تأثیر بگذارند، بنابراین اگر می خواهید مکمل های گیاهی را امتحان کنید، لطفاً ابتدا به پزشک خود اطلاع دهید.
✅ طب سوزنی
طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن های بسیار نازک از طریق پوست در اعماق و نقاط زیادی از بدن شما برای کمک به کاهش درد است. برخی از مردان از طب سوزنی برای کاهش درد استفاده می کنند.
✅ عمل جراحی
در موارد نادر، ممکن است جراحی روی مجرای ادرار یا پروستات مورد نیاز باشد. برای عمل جراحی باید یک مشکل قابل پیگیری وجود داشته باشد که می تواند باعث درد شود.
چگونه می توانم از پروستاتیت پیشگیری کنم؟
درمان سریع عفونت ادراری ممکن است از گسترش عفونت به پروستات جلوگیری کند. اگر هنگام نشستن در ناحیه پرینه خود درد دارید، به پزشک مراجعه کنید. شما می توانید اقدامات لازم را برای رفع این مشکل قبل از اینکه منجر به سندرم درد مزمن لگنی شود انجام دهید
عوارض پروستاتیت چیست؟
مردان مبتلا به پروستاتیت حاد باکتریایی ممکن است دچار سپسیس شوند. این التهاب گسترده می تواند تهدید کننده زندگی باشد. نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
آنتی بیوتیک ها می توانند باعث ناراحتی معده شوند. مردان مبتلا به پروستاتیت باکتریایی مزمن ممکن است برای درمان عفونت های مکرر به آنتی بیوتیک های زیادی نیاز داشته باشند. برخی از افراد مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد می کنند که درمان را بی اثر می کند.
پروستاتیت التهابی بدون علامت می تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد و بر باروری تأثیر بگذارد
پیش آگهی (چشم انداز) برای افرادی که پروستاتیت دارند چیست؟
آنتی بیوتیک ها می توانند پروستاتیت حاد باکتریایی را درمان کنند. این داروها همچنین علائم پروستاتیت مزمن باکتریایی را در حدود 30 تا 60 درصد مردان کاهش می دهند. تا 80 درصد از مردان مبتلا به سندرم درد مزمن لگن پس از دریافت درمان های مناسب برای علائم خود با استفاده از سیستم UPOINT احساس بهتری دارند. مردان مبتلا به پروستاتیت التهابی بدون علامت نیازی به درمان ندارند.