سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه یک جسم سخت است که از مواد شیمیایی موجود در ادرار ساخته می‌شود. چهار نوع سنگ کلیه وجود دارد: اگزالات کلسیم، اسید اوریک، استروویت و سیستین. سنگ کلیه ممکن است با سنگ شکنی موج شوک، رحم، نفرولیتومی از راه پوست یا نفرولیتوتریپسی درمان شود. علائم شایع عبارتند از درد شدید در ناحیه کمر، خون در ادرار، حالت تهوع، استفراغ، تب و لرز، یا ادراری که بوی بد یا کدر به نظر می‌رسد.
ادرار دارای مواد زائد مختلفی است که در آن حل شده است. هنگامی که مقدار زیادی مواد زاید در مایع کم ادرار وجود دارد، کریستال‌ها شروع به تشکیل می‌کنند. کریستال‌ها عناصر دیگر را جذب می‌کنند و به هم می‌پیوندند تا جامدی را تشکیل دهند که بزرگتر شده و به سنگ بی‌انجامد، مگر اینکه با ادرار از بدن خارج شود. معمولاً این مواد شیمیایی توسط شیمیدان ارشد بدن، یعنی کلیه از ادرار دفع می‌شوند. در بیشتر افراد، داشتن مایع ادرار کافی باعث شستشوی این مواد زاید می‌شود یا سایر مواد شیمیایی موجود در ادرار از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند. مواد شیمیایی تشکیل‌دهنده سنگ عبارتند از کلسیم، اگزالات، اورات، سیستین، گزانتین و فسفات.
پس از تشکیل، سنگ ممکن است در کلیه باقی بماند یا از مجرای ادراری به بیرون حرکت‌کند. گاهی اوقات، سنگ‌های ریز بدون ایجاد درد زیاد از بدن در ادرار خارج می‌شوند. اما سنگ‌هایی که حرکت نمی‌کنند، ممکن است باعث درد بسیار سخت در کلیه، حالب، مثانه یا مجرای ادرار شوند. این همان چیزی است که باعث درد می‌شود.
فهرست مطالب
درمان سنگ کلیه ممکن است شامل روش‌های غیرجراحی و یا جراحی باشد. انواع درمان سنگ کلیه عبارتند از:
☑️ درمان غیرجراحی: در این روش‌ها از داروها و تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی استفاده می‌شود. به طور مثال، برای کاهش درد، از داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و یا کورتیکواستروئیدها استفاده می‌شود. همچنین مصرف مقدار کافی آب و رژیم غذایی مناسب که شامل محدود کردن مصرف نمک و مواد غذایی حاوی اسید اوریک، کلسیم و اکسالات است، می‌تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه کمک کند.
☑️ لیتوتریپسی: یک روش جراحی که با استفاده از امواج صوتی و یا لیزر، سنگ‌های کلیه شکسته می‌شود تا از بین برود. پس از شکسته شدن سنگ کلیه، بیشتر مواد بدن با ادرار دفع می‌شوند.
☑️ جراحی باز: این روش در مواردی که سنگ کلیه بزرگ است و نمی‌توان آن را با روش لیتوتریپسی شکست داد، استفاده می‌شود. در این روش، یک برش در ناحیه کمر ایجاد می‌شود و سنگ کلیه با یک ابزار ویژه از داخل بدن خارج می‌شود.
☑️ نفرولیتوتومی از راه پوست یا نفرولیتوتریپسی از راه پوست : اگر سنگ کلیه بزرگ باشد یا سایر روش ها نتوانند به اندازه کافی آن را خرد و تجزیه کنند، این روش های جراحی توصیه می گردند. پزشک با استفاده از یک لوله نازک که از طریق پوست وارد می شود تا به سنگ برسد و آن ها را از بین ببرد که این روش نفرولیتوتومی نام دارد. روشی نیز وجود دارد که سنگ را می شکند که به آن نفرولیتوتریپسی می گویند.
جراحی آندوسکوپی کلیه در مشهد
جراحی آندوسکوپی کلیه، یک روش جراحی کم تهاجمی است که با بیهوشی و یا بی حسی نخاعی بیمار شروع می شود. در فرآیند این جراحی که حدود یک ساعت به طول می انجامد، جراح یک دوربین کوچک (سیستوکوپ ) را وارد میزراه (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون از بدن هدایت می کند) بیمار می کند. با استفاده از این دوربین پزشک متخصص مشکل را تشخیص داده و سپس یک سیستم هدایت دیگر وارد میزراه می شود. پزشک به طور همزمان سیستوکوپ را از میزراه خارج می کند. با استفاده از این سیستم هدایتی دوربینی به نام یورتروسکوپ به صورت مستفیم به درون کلیه ها هدایت می شود.
یورتروسکوپ گاهی اوقات در جهت خارج کردم سنگ های کلیوی نیز استفاده می شود. جراح به کمک دستگاه لیزری کوچک سنگ های کلیوی را به قطعات کوچک تر می شکند. در صورت نیاز یک لوله ی باریک در مجرای ادراری وارد می شود تا پس از اتمام جراحی، ادرار از مثانه بیمار خارج شود.
این روش در مقایسه با روش های سنتی جراحی کلیه، مزایای بیشتری دارد و باعث کاهش درد، خونریزی، زمان بستری و بازگشت به فعالیت های روزانه می‌شود.
با توجه به اینکه جراحی آندوسکوپی کلیه، یک روش کم تهاجمی است، بیماران بعد از جراحی به صورت سریعتری به فعالیت های روزانه خود بازمی‌گردند. همچنین، بازگشت به فعالیت جنسی نیز برای بیماران کمترین تأثیر را دارد. برخلاف روش های سنتی جراحی کلیه، در این روش خونریزی کمتری رخ می‌دهد و احتمال عفونت نیز پایین‌تر است.
در مواردی که سنگ کلیه بزرگ باشد یا تعداد سنگ‌های کلیه بیشتر از یکی باشد، جراحی آندوسکوپی کلیه ممکن است غیرکارآمد باشد و نیاز به جراحی باز کلیه باشد. همچنین، در برخی موارد، مانند وجود علائم عفونت یا علایم دیگری از عدم عملکرد کلیه، جراحی آندوسکوپی کلیه ممکن است مناسب نباشد.
در صورت وجود سنگ کوچک کلیه، این روش جراحی می‌تواند کمترین تهاجم را داشته باشد و بیمار در عرض یک روز به حالت عادی خود باز می‌گردد. در صورتی که سنگ کلیه بزرگتر باشد، ممکن است بیمار باید برای چند روز در بیمارستان بماند تا از عوارض جراحی بهبود پیدا کند.
خطرات جراحی سنگ کلیه به روش آندوسکوپی
هر جراحی ای خطرات خود را دارد و جراحی آندوسکوپی سنگ کلیه از این قاعده مستثنی نیست. این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام می شود و همانطور که می دانید مصرف هر ماده ی بیهوشی با خطراتی همراه است. البته امکان بروز همچین خطراتی بسیار پایین بوده و به ندرت در افراد به وجود می آید