پروستات یکی از بیماری‌های صرفا مردانه است که به صورت طبیعی در اثر افزایش سن رخ می‌دهد اما گاهی احتمال بروز زودتر از موعد آن وجود دارد. این بیماری چه در اثر روند طبیعی و چه به صورت غیرطبیعی آزاردهنده است و مشکلات زیادی برای فرد بیمار ایجاد می‌کند. البته درمان بزرگی پروستات امکان‌پذیر است اما برای انجام آن ابتدا باید میزان بزرگی و علت بزرگ شدن پروستات را به طور دقیق مشخص کرد و بعد از بررسی وضعیت پروستات اقدام به درمان آن کرد. در ادامه این مطلب قصد بررسی این عارضه و روش‌های درمان آن را داریم.
فهرست مطالب
بزرگی پروستات چیست؟
پروستات غده‌ای شبیه به گردو است که تنها در مردان وجود دارد. این غده میزان مایع منی را افزایش داده و ph آن را تنظیم می‌کند تا اسپرم‌ها در فرآیند باروری شانس بیشتری داشته باشند. محل قرارگیری غده پروستات در بدن آقایان، زیر مثانه، جلوی مجرا مقعد است. در حالت عادی پروستات، مشکلی برای غدد و اندام‌های اطراف خود ندارد اما زمانی که بزرگ شده و دچار بیماری بزرگی پروستات شود، به مجرای ادرار فشار وارد کرده و باعث بروز مشکل در ادرار کردن میشود.
ابتلا به این عارضه با بالا رفتن سنی امری شایع است، به حدی که بیشتر آقایان بالای 50 ساله به طور حاد یا خفیف به این عارضه مبتلا هستند. وزن این غده در اندازه عادی حدود 20 گرم است اما زمانی که به عارضه بزرگی پروستات دچار میشود تا 200 گرم هم بالا می‌رود. البته بزرگی پروستات در همه افراد، اندازه یکسانی ندارد و در بعضی افراد بیشتر و در بعضی دیگر کمتر خواهد بود.
دکتر امین حسن زاده با سالها طبابت در حوزه ارولوژی و درمان پروستات یکی از حاذق ترین پزشکان مشهد برای درمان بیماران در این بخش هستند.
چرا پروستات بزرگ میشود؟
بیماری بزرگی پروستات، یک عارضه عادی و شایع در آقایان، به خصوص در فرآیند افزایش سن است که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد. به جز شرایط سنی و تغییرات داخلی بدن در اثر افزایش سن، شرایط فیزیکی هم ممکن است دلیلی برای بزرگی پروستات باشند. به علاوه تغذیه نامناسب وغیر اصولی و نوع فعالیت‌های بدنی نیز می‌توانند عامل این بیماری باشند. با توجه به اینکه برای درمان بزرگی پروستات هم مانند هر بیماری دیگری ابتدا باید علت بزرگی پروستات و این موضوع که چه چیزی باعث بزرگی پروستات میشود را مشخص کرد تا درمان سریع‌تر انجام شده و از ابتلای دوباره به بیماری نیز جلوگیری شود. از دیگر دلایل ابتلا به این بیماری می‌توان به مسائل ژنتیکی نیز اشاره کرد.
علائم و نشانه‌های پروستات بزرگ شده
رایج‌ترین علامت بزرگی پروستات و ابتلا به این بیماری، فشاری است که در اثر بزرگ شدن پروستات به مجاری ادراری وارد میشود. این فشار گاهی آنقدر شدید است که فرد دچار عارضه بی‌اختیاری ادرار به خصوص در زمان خواب شبانه میشود. مشکل و درد در زمان شروع ادرار و احساس تکرر ادرار از جمله علائم بزرگی پروستات هستند. در یک توضیح کلی، علائم این عارضه را می‌توان به صورت زیر عنوان کرد:
- بیدار شدن از خواب شبانه به منظور دفع ادرار
- کاهش فشار خروج ادرار
- باریک و کم حجم شدن ادرار
- تکرر ادرار
- احساس عدم تخلیه کامل
- تاخیر در شروع ادرار
- بی‌اختیاری ادرار
روش تشخیص بزرگی پروستات
علائم گفته شده رایج‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به بزرگی پروستات هستند اما این علائم در بعضی بیماری‌های دیگر هم وجود داشته و بروز می‌کنند. به منظور تشخیص دقیق بیماری پروستات و شروع به موقع فرآیند درمان ابتدا باید مشخص کرد که مشکل بیمار، مسائلی مانند دیابت و… نباشند. به منظور تشخیص این موضوع باید به یک اورولوژیست مراجعه کرد. بهترین روش‌های تشخیص این عارضه عبارتند از:
- سونوگرافی و ارزیابی میزن ادرار
- آزمایش کشت ادرار
- عکس از مجاری ادراری
- سیستوسکپی
- تست یوودینامیک
- آزمایش PSA و….
درمان بزرگی پروستات
بعد از این که تشخیص دادید، علت فشار وارد شده بر مثانه و مشکلات ادرار ناشی از بزرگی پروستات است، نوبت به درمان آن می‌رسد. روش‌های مختلفی برای درمان بزرگی پروستات وجود دارد که پزشک بر اساس وضعیت بیمار، میزان بزرگ شدن پروستات و… یک یا چند مورد را پیشنهاد می‌دهد. بهترین روش‌ها برای درمان این عارضه و مشکلات بعد از آن را ادامه معرفی خواهیم کرد.
درمان‌های دارویی
اولین روش درمانی برای برطرف کردن این مشکل مانند بسیاری از بیماری‌ها، استفاده از داروهای مختلف درمانی است. استفاده از داروها با دو هدف انجام میشود.
- برخی از داورها مجاری ادراری را باز و گشاد می‌کنند و از این طریق به رفع مشکل کمک می‌کنند.
- بعضی از داروها نیز با کوچک کردن پروستات به مرور زمان، ابعث رفع عارضه بزرگی و حل مشکلات ادرار می‌شوند.
در مورد دارو درمانی برای رفع مشکل برگی پروستات باید به یک نکته مهم دیگر هم دقت کرد و آن، تغذیه بیمار است. رژیم غذایی در زمان ابتلا به این عارضه تاثیر زیادی در نتیجه‌بخش کردن داروها دارد. یکی از نکات مهم تغذیه برای بیماران مبتلا به بزرگی پروستات، عدم مصرف مایعات در ساعات انتهایی روز است.
درمان‌های غیر دارویی
در صورتی که مصرف داروها برای رفع بیماری موثر نباشند، درمان‌های غیر دارویی آغاز می‌شوند. این درمان‌ها شامل روش‌های کم تهاجم مانند لیزر و…. و روش‌های تهاجمی مانند جراحی هستند. یکی از روش‌های تهاجمی برای درمان پروستات، تراشیدن پروستات از راه مجراي ادراري (TURP) است. فرآیند این روش نسبتا رایج برای درمان پروستات بسیار زیاد است. در این روش بعد از مشخص کردن محل دقیق پروستات، مقداری از آن در مجاورت مجاری ادرار برداشته شده و با تیغ جراحی برش داده میشود. پس از پایان جراحی درمان بزرگی پروستات، مجاری ادرار فضای بیشتری برای خروج ادرار پیدا می‌کنند و این عارضه تا حد زیادی برطرف میشود.
بزرگ شدن پروستات از چه سنی شروع میشود؟
در نهایت به یک سوال رایج بیماران در مورد عارضه بزرگی پروستات یعنی بزرگ شدن پروستات از چه سنی شروع میشود، می‌پردازیم. در بیشتر افراد این عارضه در سن 50 سالگی و بالاتر رخ می‌دهد اما مسائل ژنتیکی، تغذیه و نوع فعالیت‌ها می‌توانند باعث بروز این بیماری در سنین پایین‌تر هم باشند.
درمان بزرگی پروستات موضوعی بود که در این مطلب به صحبت در مورد آن پرداختیم. این عارضه دلایل مختلفی دارد و در صورتی که به موقع تشخیص و درمان نشود حتی باعث از دست رفتن اراده ادرار کردن میشود. برای درمان این عارضه بهتر است به محض تشخیص به یک پزشک مجرب مراجعه کرده و فرآیند درمان را زیر نظر پزشک آغاز کرد.