استنت حالب یا استنت دابل (J) چیست؟
استنت حالب در واقع یک لوله نازک و قابل خم شدن است تا به تخلیه ادرار و جریان ادرار از کلیه به مثانه کمک کند. یک لوله نازک توخالی که در حین جراحی در داخل حالب قرار می گیرد و تخلیه ادرار از کلیه به مثانه را ممکن می سازد. فرم آن منحنی شکلی در هر دو انتها است تا لوله را در جای خود نگه دارد.
از این رو “Double J stent” نامیده می شود. استنت های حالب در بیشتر موارد موقتی هستند و باید بعد از آن از بدن خارج شوند.
فهرست مطالب
هدف از گذاشتن استنت حالب یا دابل جی چیست؟
این سوند به کلیه اجازه می دهد تا اگر انسدادی مانند سنگ در مسیر حالب وجود دارد که مسیر ادرار را سد کرده آن مسیر باز شود و ادرار تخلیه گردد و کمک به کلیه در دفع سنگ می کند.
پس از اینکه سنگ توسط دستگاه تکه تکه میشود و دفع میگردد.
ادرار معمولاً در کلیه ها به سمت مثانه با استفاده از مجموعه ای از لوله های باریک و بلند به نام حالب منتقل می شود که هر کلیه به یک حالب متصل است. حالب ممکن است به دلیل مشکلات متعدد از جمله سنگ کلیه، تومورها، ترومبوز، تورم پس از جراحی یا بیماری مسدود شود. استنت حالب در داخل حالب قرار می گیرد تا حرکت ادرار به سمت مثانه را احیا کند. استنت ممکن است به صورت کوتاه مدت (روزها تا هفته ها) یا طولانی مدت (هفته تا ماه) باقی بماند.
پیچ خوردگی پایین می تواند مثانه را تحریک کند.احساس نیاز به رفتن مداوم به توالت برای تخلیه مثانه و همچنین می تواند باعث ناراحتی در ناحیه کلیه شود و گاهی ممکن است متوجه وجود خون در ادرار شوید. این علائم پس از برداشتن استنت برطرف می شود.
تشخیص انسداد حالب کلیه چگونه انجام می شود؟
انواع فن آوری ها به تشخیص صحیح انسداد حالب کمک می کنند که شامل این مواردهستند:
☑️ سیستوسکوپی (فرایندی که در آن می توان از یک دستگاه لوله ای نازک برای تجسم داخل مثانه استفاده کرد)
☑️ سونوگرافی (یک تکنیک تصویربرداری که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تجسم ساختارهای درون بدن استفاده می کند)
☑️ توموگرافی کامپیوتری (یک روش تصویربرداری که از اشعه ایکس برای ایجاد برش های مقطعی دو بعدی بر روی صفحه نمایش استفاده می کند)
☑️ پیلوگرافی (اشعه ایکس گرفته شده از دستگاه ادراری به دنبال کنتراست مستقیماً به داخل سیاهرگ یا کلیه، حالب یا مثانه وارد می شود)
درست قبل از استنت گذاری حالب، فرآیند باید به طور کامل توسط یک متخصص اورولوژی چک شود. هیچ غذا یا نوشیدنی بعد از نیمه شب قبل از عمل مجاز نیست. فرد در طول فرآیند لباس بیمارستان می پوشد. هنگامی که قرار دادن استنت با سیستوسکوپ انجام میشود، فرد در پوزیشن لیتوتومی یا موقعیتی که معمولاً در معاینه زنان استفاده میشود که در پشت خوابیده است و سپس با استفاده از دستگاه سیستوسکوپ سوند دابل جی توسط اورولوژیست کارگذاشته میشود.
استنت حالب یا دابل جی چگونه کارگذاری می شود و انواع آن کدام است؟
ابعاد و شکل استنت حالب برای استفاده به آناتومی بیمار و همچنین دلیل نیاز به استنت بستگی دارد. اکثر استنت ها 5-12 اینچ (12-30 سانتی متر) طول دارند و همچنین دارای قطر 0.06-0.2 اینچ 1.5-6 میلی متر هستند. هر دو انتهای استنت ممکن است پیچیده باشد (معروف به استنت پیگتیل) تا از حرکت جلوگیری شود. استنت با انتهای باز برای بیمارانی که نیاز به زهکشی کوتاه مدت دارند بسیار مناسب تر است. گاهی اوقات، یک انتهای استنت شامل نخی است که روی آن نصب شده است که با مثانه و مجرای ادرار به سمت خارج بدن امتداد می یابد. این ویژگی به حذف استنت کمک می کند. ماده استنت باید قابل خم شدن، بادوام، غیر واکنشی و قابل مشاهده با اشعه ایکس باشد.
به طور کلی فرد برای اتصال به استنت مستقیماً تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد. یک سیستوسکوپ (ابزار نازک و تلسکوپ مانند) در مجرای ادرار به سمت مثانه قرار می گیرد و همچنین دهانه ای به سمت حالب برای استنت گذاری تشخیص داده می شود.
استنتی که دارای یک نخ متصل است ممکن است با پزشک در محیط مطب بیرون آورده شود. سیستوسکوپی همچنین می تواند برای خلاص شدن از شر استنت استفاده شود
دکتر امین حسن زاده با سالها طبابت در حوزه ارولوژی و درمان پروستات یکی از حاذق ترین پزشکان مشهد برای درمان بیماران در این بخش هستند.
خطرات سوند حالب یا دابل جی چیست؟
تقریباً در 4 درصد از بیمارانی که از استنت گذاری حالب استفاده می کنند مشکلات جدی وجود دارد و در 10 درصد دیگر مشکلات جزئی وجود دارد.
مشکلات مربوط به استنت گذاری حالب عبارتند از:
☑️ خونریزی (معمولاً جزئی و به راحتی قابل درمان است، اما گاهی اوقات نیاز به تزریق خون دارد)
☑️ مهاجرت یا جابجایی کاتتر
☑️ سیم کشی از استنت داخل مجرای ادرار (می تواند باعث درد کمتر شکم یا درد پهلو بر روی ادرار ، فرکانس ادرار یا خون در ادرار شود)
☑️ ایجاد عفونت یا بدتر شدن عفونت
☑️ نفوذ به اندام های اطراف (مانند روده، کیسه صفرا یا ریه ها)
تعویض استنت حالب یا همان دابل جی با چه فاصله زمانی انجام می شود؟
استنت ها باید به طور مرتب تعویض شوند تا از ایجاد شکاف در داخل دیواره کاتتر یا ایجاد مشکلات جدی همچون ایجاد عفونت و فیستول و نیز انسداد آن جلوگیری شود. جایگزینی استنت تقریباً هر 6 ماه یکبار پیشنهاد می شود و در بیمارانی که سنگ دفع میکنند به صورت منظم تر و با فاصله زمانی کوتاه تر این تعویض صورت میگیرد.
روش جایگزینی که اورولوژیست در صورت عدم امکان جای گذاری سوند دابل جی انجام می دهد چیست؟
اگر حالب بیمار مسدود شده باشد و استنت گذاری حالب امکان پذیر نباشد، ممکن است نفروستومی انجام شود. در این روش، لوله ای از طریق پوست در اطراف پشت بیمار، به قسمتی از کلیه که ادرار را جمع می کند، متصل میگردد. لوله ممکن است به کیسه زهکشی دیگری متصل شود. در برخی موارد، لوله از کلیه به سمت مثانه متصل می شود.